Kaart (cartografie) - Choni (gemeente) (Khonis Munitsip’alit’et’i)

Choni (Georgisch: ხონის მუნიციპალიტეტი, Chonis munitsipaliteti) is een gemeente in het westen van Georgië met 20.518 inwoners (2022) en een oppervlakte van 428,5 km², gelegen in de regio (mchare) Imereti. De gelijknamige stad is het bestuurlijk centrum van de gemeente die in het zuiden in het Colchis Laagland ligt in het noorden op de overgang naar de Grote Kaukasus waar het diepe rivierkloven heeft van bijvoorbeeld de Tschenistskali heeft.

Het gebied van Choni is net als omliggende gebieden al sinds de oudheid bewoond en was onderdeel van Colchis. Er zijn in het gebied archeologische vondsten gedaan van onder andere munten uit de 3e eeuw v.Chr. en er liepen belangrijke karavaanroutes door het gebied. Na de middeleeuwen en het uiteenvallen van het Koninkrijk Georgië lag het gebied rond de grens van het Koninkrijk Imeretië en het vorstendom Mingrelië en werd het eeuwenlang feitelijk door het Ottomaanse Rijk gecontroleerd. Vanaf de 18e eeuw verloren de Turken het gezag in het gebied. Toen Rusland in 1810 overging tot annexatie werd de Russische administratieve indeling geadopteerd en werd Imeretië omgevormd het Oblast Imeretië.

Van 1846 tot 1917 viel Choni onder het Gouvernement Koetais (Russisch: Кутаи́сская Губе́рния, Koetaiskaya Goebérniya) en daarbinnen tot 1930 onder het okroeg/oejezd Koetais, (ook wel mazra Koetais genoemd in het Georgisch). Hierbinnen werd Choni een van de vijf gemeentelijk districten, het oetsjastok Choni (Хонскій участокъ, Chonskíy oetsjastok), waarmee de contouren van de moderne gemeente geschapen werden.

Er volgden bestuurlijke herindelingen in de periode 1917-1930 door de tussenkomst van de Democratische Republiek Georgië en de vorming van de Sovjet-Unie. De huidige bestuurlijke eenheid werd uiteindelijk in 1930 gevormd met de grote Sovjet districtshervorming toen het als rajon Choni werd opgericht binnen de Georgische SSR. Medio 1936 werd Choni hernoemd naar de revolutionair Alexander Tsoeloekidze (1876-1905) die in de plaats Choni geboren was. In 1990 werd tijdens de de-sovjetisering van toponiemen de naam Choni teruggegeven. In 1995 werd het rajon onderdeel van de nieuw opgerichte regio (mchare) Kacheti en in 2006 werd het rajon omgevormd naar een gemeente (municipaliteit).